Bij een erectie wordt de penis groter en harder en komt die rechtop te staan.

Een erectie krijg je meestal na seksuele prikkels. Maar je kan ook een spontane erectie of ochtenderectie krijgen zonder dat je daarom opgewonden bent. 

Erectie: hoe krijg je een stijve?

  1. Bij seksuele stimulatie geven de hersenen via de zenuwen prikkels door naar de penis.
  2. Door de prikkeling ontspannen de spieren rondom de slagaders zich en stroomt er meer bloed de penis binnen.
  3. De zwellichamen in de penis vullen zich met bloed en hun wanden worden hard. 
  4. Het bloed kan de penis niet meer verlaten via de afvoerende bloedvaatjes. Gevolg: de penis is hard en gegroeid in lengte en dikte.
  5. De positie van de penis wijzigt: hij gaat rechtop staan in plaats van te hangen.
  6. De penis verslapt opnieuw wanneer het bloed uit de penis weer wegloopt. De zwellichaampjes lopen leeg, waardoor de penis terug in zijn oorspronkelijke vorm en positie keert. Dit gebeurt na een ejaculatie.

Erectie: functie

Meestal gebeurt een erectie door seksuele prikkels.

De puur biologische functie van erecties is de penis klaar maken voor penetratie. Wanneer de penis hard is kan die in de vagina, zodat er een ejaculatie en de bevruchting kunnen plaatsvinden.

Erectie: variaties in grootte en vorm

Erecties kunnen sterk verschillen in grootte en vorm.

Bij een kleinere penis in slappe toestand kan de erectie de penis zowel in lengte als in dikte verdubbelen. Eerder grote penissen worden soms niet veel groter in erectie. Dat noemt men ook wel eens een bloedpenis tegenover een vleespenis.

Bij een erectie kan de penis recht omhoog staan of deels omhoog. Die hoek van de penis in erectie is bij elke man verschillend. 

Je erectie kan ook een beetje een bocht maken of gedeeltelijk naar links of rechts krommen.

In eerste instantie treedt een erectie op in de basis van de penis, pas later in de eikel. Vandaar dat er gesproken wordt van gedeeltelijke versus volledige erecties.

Spontane erectie zonder aanleiding

Waar en wanneer je een stijve krijgt, heb je niet altijd onder controle. Als je een erectie krijgt zonder dat deze veroorzaakt wordt door een seksuele prikkeling, aanraking of opwinding, is dit een spontane erectie. 
Spontane erecties komen bij de meeste mannen voor en zijn volkomen normaal.

Erectie zonder seksuele prikkel

Je kan een stijve krijgen zonder dat deze door een directe erotische prikkel getriggerd wordt. Vaak heeft het te maken met een onbewuste stimulans: verbeelding, fantasie. Soms is er een aanraking, soms is er geen directe aanleiding.

Het is vooral vervelend als anderen het kunnen zien: 

  • in het zwembad
  • de sauna
  • de kleedkamer
  • onder de douche

of als je in een situatie bent die op zich niet seksueel bedoeld is:

  • bij de dokter 
  • bij een massage
  • bij een vriend of vriendin

Erectie bij huisarts of uroloog

De medische context is niet seksueel getint, maar er vinden wel vaak aanrakingen plaats. Ook door de aanraking van een andere plek op je lichaam kan gemakkelijk een erectie worden uitgelokt.

Schaam je niet; dit komt vaak voor. Je arts heeft dit dus waarschijnlijk nog al gezien. 

Ongewilde erectie in zwembad of sauna

Spontane erecties komen plots opzetten: vervelend, maar er is weinig aan te doen. Vermits in een zwembad of sauna mensen naakt of in badkleding rondlopen kan het wel gebeuren dat je een erectie voelt opkomen. 

Als je een ongewilde erectie hebt en je ervaart dit als vervelend of schaamtelijk, fixeer je best niet te veel op de erectie zelf. Je kan je op iets anders concentreren waardoor de erectie (sneller) verdwijnt. Of je handdoek over je erectie leggen zodat het minder opvalt.

Spontane erectie: oorzaak

Spontane erecties hebben te maken met de grote hoeveelheid hormonen in je lichaam.

Zeker als je jong bent zijn er zoveel hormonen in je lichaam, waardoor je erecties kan krijgen op ongepaste momenten. Naarmate je ouder wordt heb je ook minder last van spontane erecties.

Erecties tijdens de nacht

Spontane erecties treden op door de ontspannen toestand van je lichaam, dus ook wanneer je slaapt.

Tijdens de slaap is de penis van een gezonde man zonder seksuele stimulatie in een toestand van spontane erectie gedurende 3 tot 5 fasen van 30 tot 60 minuten. In totaal kan die zelfs 40% van de nacht innemen.

Het nagaan van de kwaliteit van de nachtelijke erectie is een goede methode om een mogelijke erectiestoornis te onderzoeken.

Ochtenderectie

Mannen hebben bij het wakker worden 's ochtends vaak een erectie.

Als man heb je hebben meerdere erecties per nacht zonder dat je daar zelf iets van hoeft te merken.

Waarom heb ik ochtenderectie?

De erecties die je krijgt tijdens de slaap en bij het wakker worden, dienen waarschijnlijk voor een goede doorbloeding van de penis.

Ochtenderecties betekenen niet automatisch dat je over seks gedroomd hebt of opgewonden bent. Ze zijn dus ook geen teken dat je zin hebt in seks.

Lees het advies van onze sekscoach aan Ella (23). Zij vroeg zich af of een ochtenderectie altijd een uitnodiging is tot ochtendseks.

Hoe lang blijft een ochtenderectie?

Een ochtenderectie gaat meestal vanzelf over als je even blijft liggen of als je opstaat en bijvoorbeeld even gaat plassen.

De erectie komt er omdat het zwellichaam volloopt met bloed en de bloedafvoer van de penis afsluit. Daardoor vult de penis zich met bloed. Als je wakker wordt, ben je niet meer zo ontspannen en trekt het bloed weg uit het zwellichaam en dus ook uit je penis.

Is het normaal dat ik geen ochtenderectie heb?

Ja. Je merkt niet altijd zelf of je nachtelijke erecties hebt gehad.

Soms gaat je erectie weg voor je wakker bent. Heel wat mannen hebben geen ochtenderectie of natte dromen en zijn toch perfect in staat om bij seks een erectie te krijgen.

Pas als je geen erectie kan krijgen of je erectie sneller weggaat dan je zou willen, is misschien iets aan de hand. Dan raadpleeg je best even je arts.

Blijvende erectie of priapisme

Als je erectie niet meer weggaat heet dat priapisme. Priapisme kan een aantal oorzaken hebben:

  • Medicatie: antidepressiva, medicijnen tegen impotentie of bij leukemie, sikkelcelanemie of ziektes die het bloed verdikken.
  • Gebruik van een penisring of van penisinjecties tegen erectieproblemen.
  • Overmatig gebruik van lustopwekkende stoffen zoals cantharidine. 

Blijvende erectie: van ongemakkelijk naar pijnlijk

Als je penis stijf blijft, is dit in het begin hoogstens oncomfortabel. Op een bepaald moment echter kan het bloed niet meer wegstromen doordat de uitgang versperd is. De zwellichamen geraken tot hun maximale volume opgezwollen, en voelen pijnlijk aan.

Uiteindelijk kan er een zuurstoftekort ontstaan en vanaf dat moment wordt een priapistische erectie gevaarlijk. Het weefsel van de zwellichamen wordt bij gebrek aan zuurstof namelijk aangetast, waardoor blijvende impotentie kan ontstaan. In het ergste geval sterft de penis zelfs volledig af.

Priapisme: behandeling

Wacht hier niet mee en ga zo snel mogelijk naar een arts of spoeddienst. Naargelang de ernst van de erectie en de oorzaak zal je arts:

  • een inspuiting geven om de bloedcirculatie weer normaal te doen verlopen
  • het bloed via een naald uit de zwellichamen zuigen
  • opereren