Hiv wordt vooral overgedragen via onbeschermde seks en gedeeld gebruik van injectienaalden.

Maar hiv is niet zo besmettelijk als vaak wordt gedacht.  

Hoe krijg je hiv? 

Hiv bevindt zich in bepaalde lichaamsvochten: 

  • vooral in sperma, bloed en etter 
  • in veel mindere mate in voorvocht, vaginaal vocht en moedermelk  

Overdracht is mogelijk wanneer het hiv-virus via een toegangspoort het lichaam binnendringt. Toegangspoorten zijn: 

  • een open wonde, blaas of zweer op het lichaam 
  • de slijmvliezen van eikel, urinebuis, vagina, aars, darm, keel en ogen 

Blootstelling aan het virus betekent niet automatisch besmetting. Overdracht hangt af van: 

  • het soort contact (zoals seks zonder condoom, een gedeelde injectienaald of snijongeval) 
  • de hoeveelheid virus in het bloed van de persoon met hiv: iemand met een niet meetbare virale lading is niet besmettelijk 

Dagelijkse omgang: geen risico 

In de dagelijkse omgang is hiv-overdracht niet mogelijk. Je hoeft dus geen extra voorzorgsmaatregelen te nemen. 

Dit is allemaal veilig:

  • Iemand de hand schudden, kussen of omhelzen: geen enkel risico.
  • Niezen, hoesten, snotteren, huilen: geen risico. Speeksel, traanvocht en slijmen bevatten veel te weinig virus om iemand te besmetten. 
  • Gemeenschappelijk toiletgebruik: ontlasting en urine zijn niet besmettelijk. Bovendien sterft het virus snel af in de lucht.  
  • Servies, glazen, bestek, handdoeken, beddengoed delen: vormen geen enkel probleem. Speeksel bevat veel te weinig virus om iemand te besmetten. 
  • Zwemmen, sauna, stoombad, douchen: vormt geen risico. De huid laat geen virus door en het virus sterft als het in contact komt met de lucht. 

Overdracht via seksueel contact 

Hiv kan overgedragen worden via onbeschermd seksueel contact. Overdracht hangt af van de virale lading en welke seksuele handelingen je doet. 

Kussen en strelen

Strelen, masseren, kussen, tongzoenen zijn veilig. Ze houden geen enkel risico in. 

Aftrekken en vingeren

Je partner met hand of vingers bevredigen is veilig. 

Pijpen en beffen

  • Neem geen sperma in de mond indien de virale lading niet ondetecteerbaar is.
  • Neem geen (menstruatie)bloed in de mond. 
  • Pijp of bef niet als het slijmvlies beschadigd is (door een soa of infectie bijvoorbeeld). 

Vaginale seks

Bij onbeschermde vaginale seks kunnen er kleine wondjes ontstaan in de vagina. Hiv kan via die wondjes het lichaam binnendringen. 

Gebruik daarom een condoom als de virale lading niet ondetecteerbaar is. 

Anale seks 

Bij onbeschermde anale seks kunnen er kleine wondjes ontstaan in de aars en aan de eikel. Hiv kan via die wondjes het lichaam binnendringen. 

Gebruik een condoom en glijmiddel als de virale lading niet ondetecteerbaar is. 

Seksspeelgoed, bondage en SM 

Seksspeelgoed, zweepjes, handboeien, tepelklemmen, etc. zijn allemaal veilig.  

Let op: Gebruik ze niet afwisselend bij elkaar en reinig ze na gebruik. 

Plas- en poepseks

Urine en stoelgang vormen geen risico zolang er geen zichtbaar bloed aanwezig is. 

Besmetting via bloedcontact

Hiv kan worden overgedragen via bloed: 

  • deel geen injectienaalden 
  • deel geen scheermesjes, tandenborstels, tandenstokers en flosdraad 
  • pas de standaardhygiënemaatregelen toe bij de verzorging van een bloedende wonde 

Als je huid niet beschadigd is, geraakt het virus niet binnen. Bloed dat terechtkomt op een ongeschonden huid is dus geen probleem. Alleen wanneer bloed in contact komt met beschadigde slijmvliezen of open wonden, is overdracht mogelijk. Wonden waar een korstje op zit, vormen geen risico. 

Wat doen bij bloedende wonden? 

  • Stelp een bloedende wonde en dek af met een pleister. 
  • Pas de standaardhygiënemaatregelen toe bij de verzorging van een wonde. 
  • Deel geen materiaal waar bloed op zit. Dat geldt zeker voor injectienaalden als je drugs inspuit. 

Prik- en snijongevallen 

Overdracht is mogelijk bij prik- en snijongevallen. In de praktijk zijn het vooral gezondheidswerkers zoals artsen en verpleegkundigen die hier mee te maken krijgen. 

PEP kan in dat geval een besmetting met hiv voorkomen.

Kan je hiv overdragen bij een piercing/tattoo of bij de tandarts?

In België is overdracht van hiv uitgesloten bij het zetten van een piercing of bij dokters- of tandartsbezoek. Er zijn strenge normen over behandeling van medisch materiaal. Het moet gesteriliseerd zijn bij hergebruik. 

Ook overdracht via bloedtransfusie is in de meeste landen uitgesloten. Je mag geen bloed geven als je hiv hebt of tot een risicogroep behoort

Bevalling en borstvoeding: risico op overdracht

Overdracht van moeder op kind is mogelijk door complicaties bij de bevalling en bij borstvoeding. Flessenvoeding is een goed alternatief voor je kind.

Bespreek je kinderwens met je hiv-arts.

Angst voor overdracht is normaal 

Bij heel wat mensen roept hiv angst op. Iemand uit je omgeving is hiv-positief: misschien duikt de vraag over besmettelijkheid op. Of je leeft zelf met hiv en hebt angst om anderen te besmetten.

Soms kan de angst om iemand te besmetten je seksleven bemoeilijken. Je hebt geen zin meer in seks, je wordt niet meer opgewonden of hebt pijn tijdens het vrijen. Vaginisme kan ook veroorzaakt worden door deze angst. De onbewuste samentrekking van vagina en bekkenbodemspieren maakt penetratie niet mogelijk. 

Dat is normaal. Door je te informeren merk je dat hiv niet zo besmettelijk is. Bespreek je zorgen met een medewerker van Sensoa Positief.