Een gemiddelde menstruatie duurt 3 tot 7 dagen. Neem je  hormonale anticonceptie? Dan krijg je een onttrekkingsbloeding. Elke soort menstruatie kan gepaard gaan met pijn of klachten.

Wat is menstruatie? 

Je gebruikt geen anticonceptie met hormonen

Het baarmoederslijmvlies maakt zich in de eerste fase van je menstruatiecyclus klaar voor de innesteling van een bevruchte eicel.

Als de eicel niet bevrucht wordt, wordt die afgestoten, samen met het verdikte baarmoederslijmvlies. Dat zorgt voor bloedverlies. Dit is je natuurlijke menstruatie, ook wel maandstonden of regels.

Je gebruikt wel anticonceptie met hormonen

Gebruik je hormonale anticonceptie zoals de pil of het hormonaal spiraal? Dan krijg je geen natuurlijke menstruatie. Je natuurlijke hormonen worden dan beïnvloed door de hormonen in anticonceptie. 

Heb ik ook maandstonden als ik de pil neem?  

Als je de pil neemt of een andere hormonale vorm van anticonceptie, krijg je een 'kunstmatige' of nagebootste menstruatie. 

De meeste mensen noemen het gewoon menstruatie of maandstonden. Maar medisch gesproken klopt dat niet.

Kunstmatige menstruatie of 'onttrekkingsbloedingen'

Als je de pil neemt, zorgen de kunstmatige hormonen ervoor dat je natuurlijke menstruatiecyclus wordt stilgelegd. Er kan dus geen eitje rijpen en het baarmoederslijmvlies wordt maar een klein beetje opgebouwd. 

Tijdens de 6 of 7 dagen dat je stopt met de pil is er geen opname van deze hormonen. Het beetje baarmoederslijmvlies dat opgebouwd werd, wordt opnieuw afgebroken. 

Dat veroorzaakt een beetje bloedverlies, maar minder dan bij een natuurlijke menstruatie. In medische termen heet dat een onttrekkingsbloeding

Hoelang duurt de menstruatie? Hoeveel bloed?

Een gemiddelde menstruatie duurt 3 tot 7 dagen. De duur van een menstruatie verschilt van persoon tot persoon, maar ook van cyclus tot cyclus.

In die periode verlies je zo'n 50 ml bloed. Dat is de inhoud van een klein espressokopje of 2 tot 5 eetlepels.  

Je verliest het meeste bloed tijdens de eerste 3 dagen. Daarna neemt de hoeveelheid af.  

Wanneer verlies je abnormaal veel bloed?

Normaal hoef je je over de hoeveelheid bloed geen zorgen te maken. Wanneer ga je toch best naar je huisarts? 

  • Als je een hele dag lang om het uur een doorweekte tampon of maandverband moet verversen.
  • Of als je vaak meer dan 7 dagen ongesteld bent.

Wat is de normale kleur van menstruatiebloed?  

Menstruatiebloed kan roze, helderrood, donkerrood of zelfs bruin zijn. Bloed wordt bruiner naarmate het langer in contact blijft met de lucht.

Op welke leeftijd komt de eerste menstruatie?

Meisjes krijgen hun eerste menstruatie gemiddeld rond hun 13 jaar. Maar een eerste menstruatie rond 10 of 15 jaar is ook perfect normaal. Lees meer over de puberteit

Klachten vóór elke menstruatie: premenstrueel syndroom of PMS

In de derde en vierde week van de menstruatiecyclus kan je last hebben van psychische en lichamelijke klachten. Dat komt door het premenstrueel syndroom of PMS.

Wat is PMS?

Dat is de term die we gebruiken om alle soorten klachten rond de menstruatie te benoemen. Je hoeft niet alle klachten te hebben om van PMS te kunnen spreken.

Wat zijn veel voorkomende klachten voor de menstruatie? 

Je kan bijvoorbeeld humeurig zijn, je triest voelen, gespannen borsten hebben, je opgeblazen voelen of moeite hebben om je te concentreren. Die symptomen verdwijnen onmiddellijk na de menstruatie. Je kan er tijdens de eerste dagen van je menstruatie nog wel wat last van hebben. 

Hoeveel vrouwen hebben last van PMS?

Dat weten we eigenlijk niet. Er is te weinig onderzoek en de bestaande onderzoeksresultaten spreken elkaar ook tegen. 

PMS komt vaker voor bij vrouwen die geen hormonale anticonceptie gebruiken. Want hormonale anticonceptie voorkomt de natuurlijke eisprong en dus ook de bijhorende klachten. Gebruik je hormonale anticonceptie en heb je wel klachten? Lees meer over klachten bij hormonale anticonceptie.

De klachten van PMS verergeren als je de menopauze nadert. Na de menopauze verdwijnen de klachten.

PMDD: ernstige vorm van PMS

3 tot 8 procent van de vrouwen lijdt aan een ernstige vorm van PMS: premenstrual dysphoric disorder of PMDD. Deze vrouwen hebben nog meer psychische klachten.

Vrouwen met PMDD kunnen last hebben van stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, angst, slaapproblemen en andere psychische klachten. Heb je zulke klachten? Vraag raad aan je huisarts. 

Wat is de oorzaak van PMS?

Dat weten we nog niet. Maar veel wetenschappers denken dat het komt door een tekort aan bepaalde neurotransmitters tijdens de menstruatiecyclus. Ook schommelingen in de hormonen oestrogeen- en progesteron zouden een rol spelen.

Bestaat er een behandeling voor PMS?

Soms helpen lichte lichaamsbeweging en ontspanningsoefeningen. Heb je veel last van klachten, of verstoort PMS je dagelijks leven? Raadpleeg dan je huisarts. Die kan met jou bekijken of medicatie kan helpen. 

Klachten door endometriose

Heb je veel klachten rond je menstruatie? Dan is het ook mogelijk dat je endometriose hebt.

Endometriose is een ziekte waarbij er hormoongevoelig weefsel niet alleen in je baarmoeder, maar ook op andere plaatsen in je lichaam voorkomt.

Bij veel patiënten zit dit weefsel in de buikholte, op en rond de eierstokken, blaas en darmen.

Wanneer je menstrueert zal dat weefsel reageren op je hormonale cyclus. Dat kan leiden tot pijnlijke regels maar soms ook tot vruchtbaarheidsproblemen. Sommige vrouwen ervaren ook pijn tijdens de andere dagen van de cyclus.  

Endometriose treft ongeveer 1 op de tien vrouwen in de vruchtbare leeftijd, maar ook intersekse-, non-binaire en trans personen kunnen het hebben. Jammer genoeg is er nog niet veel geweten over deze aandoening. Endometriose verdient meer onderzoek.  

Heb je klachten? Bespreek het met je huisarts. 

Soms kan je ook pijn bij het vrijen hebben door endometriose. Ook emotioneel kan endometriose zwaar wegen. Een seksuoloog kan je helpen om toch intiem te zijn.  

Pijn en krampen tijdens de menstruatie

Veel vrouwen hebben last van menstruatiekrampen, al voor de menstruatie echt doorzet. Vanaf de derde of vierde menstruatiedag gaat het meestal beter. 

Oorzaken van menstruatiepijn

  • Menstruatiekrampen worden veroorzaakt door een krachtige samentrekking van de baarmoeder, die het baarmoederslijmvlies afstoot.
  • Pijn en krampen kunnen een bijwerking zijn van het koperspiraaltje, vooral tijdens de eerste maanden. 
  • Zijn je maandstonden zeer pijnlijk? Ga dan naar de huisarts. Je pijn kan het gevolg zijn van endometriose, dat is als baarmoederslijmvlies zich ook buiten de baarmoeder ontwikkelt. 

Hoe menstruatiekrampen verminderen

  • Rust en warmte (een bad, een kersenpitkussentje) kunnen de pijn verzachten.
  • Andere vrouwen zijn dan weer geholpen met wat extra lichaamsbeweging.
  • Eet gezond en vermijd prikkelende stoffen zoals cafeïne, suiker, zout en alcohol. 

Onregelmatige of geen menstruatie

Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. Maar een cyclus van 25 tot 35 dagen is ook perfect normaal. 

Vanaf wanneer onregelmatig? 

Je cyclus is onregelmatig als er minder dan 25 of meer dan 35 dagen zitten tussen elke menstruatie.

Ook als de lengte van je cyclus elke maand veel verschilt, is hij onregelmatig.

Een paar dagen verschil tussen elke menstruatie is wel normaal.

Oorzaken

Zowel bij jonge meisjes als bij vrouwen kan de menstruatie onregelmatig zijn of tijdelijk uitblijven. Dat kan verschillende oorzaken hebben:

Puberteit

Bij jonge meisjes is het heel normaal dat ze 1 tot 2 jaar na de eerste menstruatie onregelmatig of een aantal maanden niet menstrueren.

Stress of spanningen

Stress of spanningen kunnen ervoor zorgen dat je menstruatie onregelmatig is of stopt.

Medicijngebruik

Sommige medicijnen kunnen je cyclus beïnvloeden.

Intensief sporten of vermageren

Je menstruatie kan ook onregelmatig worden als je vaak intensief sport, of op korte tijd veel bijkomt of afvalt.

Zwangerschap

En uiteraard kun je zwanger zijn. 

Laat de oorzaak vaststellen

Als je al langer menstrueert en je menstruatie blijft uit, ga je best naar een dokter. Als je cyclus onregelmatig is kan het gebruik van hormonale anticonceptie helpen. 

Onregelmatige cyclus en vruchtbaarheid

Een onregelmatige cyclus betekent nog niet dat je onvruchtbaar bent. Een zeer onregelmatige cyclus kan erop wijzen dat je maar zelden, of zelfs geen eisprong hebt.

Wil je kinderen en is je cyclus erg onregelmatig, dan kan je best een dokter raadplegen.

Veelgestelde vragen over menstruatie

Klonters in menstruatiebloed, is dat normaal?  

Het menstruatievocht bestaat uit bloed, stukjes baarmoederslijmvlies en vaginaal vocht. Daarom is het niet helemaal vloeibaar.  

Menstruatiebloed kan ook klonters bevatten. Vooral ’s morgens komt dat voor, omdat het bloed zich ’s nachts heeft opgehoopt. Klonters zijn dus geen reden tot ongerustheid.

Welk effect heeft de menopauze op de menstruatie?

De periode die aan de menopauze voorafgaat is de 'overgangsperiode'. Dan menstrueer je veel minder regelmatig. Bijvoorbeeld de ene maand wel, de andere niet. Soms blijft de menstruatie 2 of 3 maanden uit. 

Na de menopauze menstrueer je helemaal niet meer. Dat is voor de meeste vrouwen tussen 45 en 55 jaar. Je bent dan 'postmenopauzaal'.

Kan je in het water gaan als je menstrueert?

Ja, je kan wel degelijk een bad nemen of gaan zwemmen als je ongesteld bent.

Als je gaat zwemmen, gebruik je best een tampon of menstruatiecup.

Wanneer naar de huisarts?

Raadpleeg je huisarts als je:

  • Veel last hebt van tussentijdse bloedingen.
  • Menstruatie altijd heel pijnlijk is.
  • Overvloedig meer bloed verliest dan gewoonlijk.
  • Heel weinig bloed verliest of minder dan drie dagen bloed verliest.
  • Menstruatie langer dan 2 maanden uitblijft.
  • Last hebt van een zeurende pijn die al enkele dagen voor de menstruatie begint en verergert tijdens de menstruatie.