Hieronder vind je veelvoorkomende aandoeningen bij mensen met een vagina.

Sommige aandoeningen beginnen in de vagina, andere in de omliggende organen zoals de blaas of baarmoeder. Ze kunnen vervelend zijn, maar zijn meestal goed te behandelen.

Over wie gaat deze uitleg?

Deze informatie is bedoeld voor iedereen met een vagina, zoals vrouwen, trans, non-binaire en intersekse personen.

Bij sommige mensen kunnen de klachten of het lichaam er anders uitzien. Heb je twijfels of vragen? Praat dan met een dokter.

Schimmelinfectie

Een schimmelinfectie is vervelend, maar onschuldig. Het is geen soa, maar de klachten lijken erop.

Meestal gaat het om de gist candida albicans. Die leeft van nature in je lichaam, onder andere in je mond, darmen, vagina en op je huid.

Een infectie ontstaat als deze schimmel te veel groeit. Dat kan gebeuren na een antibioticakuur, rond je maandstonden of als je weerstand lager is.

Typische klachten

  • Wit, brokkelig of waterig vocht uit de vagina
  • Jeuk en roodheid in de huid rond je vulva
  • Branderig gevoel
  • Gezwollen schaamlippen
  • Witte vlekjes aan de binnenkant van je vagina
  • Pijn bij plassen of bij seks

Sommige symptomen lijken op die van een soa, zoals chlamydia of herpes. Twijfel je of je een soa hebt? Laat je dan testen bij een dokter of gynaecoloog.

Wanneer naar de dokter?

Als je klachten hebt. Je dokter kan dan wat vocht uit de vagina onderzoeken om te weten of het om een schimmelinfectie gaat.

Behandeling

Een schimmelinfectie is goed te behandelen. Er bestaan verschillende middelen tegen schimmel:

  • Crème om op je huid of geslachtsdeel te smeren
  • Pil die je in je vagina steekt
  • Pil die je doorslikt

Koop je dit zonder voorschrift, bijvoorbeeld in de apotheek? Dan betaal je meestal zelf. Via de dokter krijg je soms een goedkoper of gratis middel.

Maak de behandeling altijd af, ook als je je beter voelt. Anders komt de infectie misschien terug.

Blijft de infectie terugkomen?

Heb je meer dan 2 infecties per jaar? Ga dan naar een dokter om je te laten onderzoeken. Je weerstand kan te laag zijn.

Is candida besmettelijk?

Nee. Je hoeft je sekspartner niet te waarschuwen. En als je sekspartner geen klachten heeft, hoeft die ook niet behandeld te worden.

Zo voorkom je een infectie

  • Veeg je billen schoon weg van je vagina, niet ernaartoe.
  • Was je vulva alleen met water.
  • Gebruik geen sprays of spoelingen.
  • Beperk het gebruik van antibiotica.
  • Als je een penis hebt: gebruik een condoom.

Bacteriële vaginose

Bacteriële vaginose is geen soa, maar de klachten lijken er soms op. Ook zonder seksueel contact kan je het krijgen.

De oorzaak is een verstoring van het evenwicht in de vagina. Normaal is de vagina zuur. Bij bacteriële vaginose is dat evenwicht weg, waardoor sommige bacteriën te veel groeien.

Typische klachten

  • Sterke geur uit je vagina, zoals vis
  • Meer vocht uit de vagina dan normaal
  • Grijswit, groenachtig of bruin vocht uit de vagina (met gasbelletjes)
  • Jeuk of irritatie
  • Pijn bij plassen of seks

De klachten kunnen ook wijzen op een soa zoals trichomonas of chlamydia. Zeker als je recent onbeschermde seks hebt gehad, is het goed om je te laten testen.

Bij mensen met een penis zijn er meestal geen klachten.

Onderzoek

De dokter doet een geurtest of meet hoe zuur je vagina is. Soms volgt een onderzoek van het vaginale vocht met een microscoop.

Verschil met schimmelinfectie

Bij een schimmelinfectie is de vagina te zuur. Bij bacteriële vaginose is ze niet zuur genoeg. In beide gevallen is het evenwicht verstoord.

Behandeling

Dokters schrijven meestal een antibioticakuur voor. Die bestaat uit pillen, vaginale tabletten of crème. Drink geen alcohol tijdens de kuur.
Gebruik je een spiraaltje of ben je zwanger? Vertel dit aan je dokter. Je krijgt dan een andere behandeling.

Is het besmettelijk?

Bacteriële vaginose is geen soa. Je kan je sekspartner dus niet besmetten. Je kan het ook niet van iemand anders gekregen hebben.

Heb je klachten? Wacht met seks tot je genezen bent.

Zo voorkom je het

  • Was je schaamstreek alleen met lauw water.
  • Gebruik geen zeep.
  • Beperk intiemsprays of vaginale douches.
  • Heb seks met condoom.

Zo blijft de zuurgraad van je vagina beter in evenwicht.

Blaasontsteking

Een blaasontsteking is een ontsteking van de blaaswand door bacteriën. Vooral mensen met een vagina krijgen er last van, maar het kan iedereen overkomen. 

Typische klachten

  • Je moet vaak plassen.
  • Je plast kleine beetjes.
  • Plassen doet pijn of brandt.
  • Je voelt druk in je buik of rug.
  • Je urine is niet helder of ruikt sterker dan normaal.
  • Soms zit er bloed in je urine.

Sommige van deze klachten lijken op die van een soa, zoals chlamydia of gonorroe. Vooral als je recent onbeschermde seks hebt gehad, is het verstandig om een soa-test te overwegen.

Oorzaken

Bacteriën komen via de plasbuis in de blaas. Dit gebeurt sneller bij mensen met een vagina, omdat de plasbuis bij hen meestal kort is en dicht bij de anus ligt.

Je loopt meer risico als je:

  • Weinig water drinkt
  • Seks hebt (vooral zonder condoom)
  • Een droge vagina hebt
  • Diabeet bent
  • In de menopauze zit en je regels niet meer krijgt

Zo voorkom je het

  • Drink genoeg water.
  • Plas na de seks.
  • Gebruik geen zeep of intiemsprays.
  • Veeg na het plassen altijd van je vagina weg, richting je anus.
  • Vermijd vaginale seks na anale seks.

Probeer altijd om meteen na de seks te plassen. Zo spoel je bacteriën weg.

Behandeling

Heb je klachten? Ga dan naar een dokter. Die kan met een urinestaal meteen vaststellen of het om een blaasontsteking gaat.
De dokter schrijft meestal een korte antibioticakuur voor. Die werkt vaak al binnen 2 dagen.

Let op bij extra klachten, zoals:

  • Koorts
  • Rugpijn
  • Bloed in de urine
  • Geen verbetering

Want dan kan het gaan om een ernstigere infectie. Ga dan zeker langs bij de dokter.

Blaasontsteking door seks

Heb je na lange tijd weer veel seks? Dan kan je sneller een blaasontsteking krijgen. Daarom wordt het ook wel een ‘honeymoon disease’ genoemd.

Is het besmettelijk?

Nee. Een blaasontsteking is geen soa. Je kan het niet doorgeven aan je sekspartner. 
Vrijen met een blaasontsteking kan pijnlijk of oncomfortabel zijn. Je wacht dus beter tot je genezen bent.

Vaak blaasontstekingen?

Heb je meer dan 2 keer per jaar een infectie? Praat er dan eens over met een dokter. Misschien is er een andere reden waarom je ziek wordt.

Eileiderontsteking

Een eileiderontsteking begint meestal in de vagina en verspreidt zich via de baarmoederhals naar de eileiders. Soms raken ook de eierstokken ontstoken.

Oorzaak

De ontsteking komt vaak door een soa, vooral chlamydia. Ook andere bacteriën kunnen een rol spelen. Een spiraaltje kan het risico iets verhogen.

Typische klachten

  • Pijn, steken of gevoeligheid aan één of beide kanten van de onderbuik
  • Koorts
  • Bloed uit je vagina wanneer je niet ongesteld bent
  • Meer of ander vocht uit je vagina

Behandeling

Heb je klachten? Ga dan op tijd naar de dokter. Als je je op tijd laat behandelen, is de ontsteking meestal onschuldig en goed te genezen.

Heb je geen klachten, maar had je wel onbeschermde seks? Dan loop je nog altijd risico op een soa. Laat je testen bij een dokter, dan ben je zeker. Regelmatig testen op soa’s is een goede gewoonte.

Fibromen of vleesbomen

Een fibroom of vleesboom is een goedaardig gezwel in de wand van de baarmoeder. Ongeveer 1 op de 4 mensen met een baarmoeder krijgt ermee te maken.

Oorzaak

Fibromen groeien onder invloed van vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen. Na de menopauze, wanneer je je regels niet meer krijgt, worden ze vaak kleiner.

Klachten

Veel mensen hebben geen klachten

Mogelijke klachten zijn:

  • Hevige of langdurige maandstonden
  • Buik- of rugpijn
  • Pijn of druk als het gezwel groot is of op een vervelende plek zit
  • Moeilijk zwanger worden of een miskraam

Wanneer behandelen?

Een behandeling is niet altijd nodig. De dokter volgt het gezwel op via een echo. Dat gebeurt meestal om de 6 tot 12 maanden.

Behandeling is wel nodig als:

  • Je klachten hebt
  • Het fibroom op een orgaan of zenuw drukt
  • Het fibroom snel groeit

Hoe behandelen?

Zonder operatie:

  • Hormonen zoals een spiraaltje of pillen verminderen het bloedverlies.
  • Tegenwoordig zijn er een heleboel nieuwe methodes die een operatie vaak overbodig maken.

Met operatie:

  • De dokter verwijdert het fibroom via een kijkoperatie of via de vagina.
  • Soms is een snede in de buik nodig.
  • In sommige gevallen moet de baarmoeder verwijderd worden.

Overleg met je dokter welke behandeling voor jou het best is.