Grooming is het proces waarbij iemand het vertrouwen inwint van een persoon om achteraf over te gaan tot seksueel grensoverschrijdend gedrag of misbruik. Het woord ‘grooming’ wijst op het proces dat eraan voorafgaat en waarbij een band opbouwen nodig is.
Snel naar
Wat is grooming?
Grooming gebeurt zowel offline als online. Via sociale media benadert een persoon een andere persoon, vaak een minderjarige, om over te gaan tot online of fysiek misbruik.
Het kan ook gaan over een relatie die live of offline wordt opgebouwd, vaak door iemand die de persoon of het kind al kent.
Wanneer we spreken over grooming gaat het meestal om minderjarige slachtoffers en volwassen plegers. Zo is het ook in de strafwet. In de praktijk kan het proces ook plaatsvinden tussen volwassenen of jongeren onderling.
Hoe gaan groomers te werk?
Grooming is een proces zonder vaste stappen, maar we zien wel vaak volgende gedragingen.
- Een slachtoffer ‘uitkiezen’. Vaak is deze persoon onzeker of heeft zij of hij nood aan erkenning en aandacht, bijvoorbeeld door een moeilijke thuissituatie.
- Het slachtoffer benaderen. De groomer zal een band proberen op te bouwen met de persoon door hen het gevoel te geven speciaal te zijn. Bijvoorbeeld door extra aandacht, cadeaus of complimenten te geven.
- Een vertrouwensband ontwikkelen. Er wordt een vriendschap of relatie opgebouwd. Er wordt niet meteen overgegaan tot seksueel misbruik, dit gebeurt vaak geleidelijk.
- Overgaan tot seksueel contact. Dit gebeurt vaak stapsgewijs door bijvoorbeeld een kind op verschillende manieren seksueel te benaderen via beelden of aanraking. Een kind weet vaak nog niet wat wel en niet ‘normaal’ is en een groomer probeert die grenzen extra te vervagen.
- De controle houden. De groomer zet in op geheimhouding en schaamte bij het slachtoffer, maar kan het slachtoffer bijvoorbeeld ook afpersen met naaktbeelden.
Hoe herken je een verdachte chatter?
Een groomer:
- wil de chat- of online vriendschap graag geheimhouden 'Vertel niemand over ons. Dit is ons geheimpje'.
- probeert je naam, adres of telefoonnummer te achterhalen met 'Dan kan ik je een leuke verrassing sturen'.
- dringt aan met 'Vertrouw je me niet misschien?'.
- probeert je te dwingen: 'Ik heb je IP-adres, dus ik weet je wonen'.
Verdachte afspraakjes
-
Sommige plegers willen alleen online seks. Soms vragen ze om te videobellen, nemen ze de beelden op of bewaren ze de beelden die je stuurt en gebruiken ze deze als chantagemiddel.
-
Sommige groomers willen een seksueel getinte ontmoeting. Na een tijdje chatten, als jij niet meer achterdochtig bent, wil je chatgenoot een afspraakje. Tijdens jullie ontmoeting wordt het duidelijk dat de groomer seks wil.
Schuilnamen
Groomers gaan onder verschillende schuilnamen aan de slag in eenzelfde chatbox. Ze doen zich bijvoorbeeld voor als meisje van 15 dat vertelt over een toffe 27-jarige vriend met wie je contact moet opnemen. In werkelijkheid schuilt er één en dezelfde man achter deze personages.
Hoe voorkom je problemen?
Bewaak je grens
Het is verleidelijk om op die vragen in te gaan, je chatpartner is immers zo lief voor jou geweest.
Voel je echter nooit tot iets verplicht als je iemand enkel online kent. En voel je zeker niet verplicht om seksuele vragen te beantwoorden, ook niet bij mensen die je wel echt kent.
Roep tijdig de hulp in van een volwassene als je twijfelt over het online contact met een persoon.
Meld het bij je provider
Je kan bij de provider (beheerder) van een site melden dat je een groomer tegenkwam. Daar is vaak een knop voor.
Wat kan je doen als ouder of opvoeder?
Grooming is een proces waarbij vooral kwetsbare jongeren slachtoffer worden. Inzetten op basispreventie is belangrijk:
- Bouw een goede vertrouwensband op
- Voorzie algemene seksuele voorlichting
- Bevorder het zelfvertrouwen
Het is bijvoorbeeld belangrijk dat kinderen hun lichaamsdelen kunnen benoemen en weten dat hun lichaam van hen is. Ze moeten kunnen aangeven als er iets gebeurt met hun lichaam dat niet fijn is.
Met oudere kinderen kan je praten over goede en slechte geheimen en grenzen aanvoelen.
Omgaan met online grooming - tips voor kinderen
Leer kinderen:
- geen namen, telefoonnummers, adressen of leeftijden door te sturen en samen een goede nickname te kiezen.
- dat mensen zich voor iemand anders kunnen uitgeven en dat ze vervelende zaken kunnen tonen.
- om niet alleen met een chatvriend of vriendin af te spreken. Leer hen af te spreken op een openbare plaats en zorg ervoor dat ze altijd iemand inlichten als ze afspreken.
- dat je vervelende boodschappen niet moet wissen uit angst dat iemand boos zal zijn. Toon je kind hoe je een printscreen maakt. Deze beelden kan je gebruiken als bewijsmateriaal. Op Veilig Online vind je tips en antwoorden op vragen over online veiligheid.
- Om geen seksuele beelden door te sturen naar iemand die ze niet persoonlijk kennen en vertrouwen.
Meer informatie of hulp nodig?
- Seksuele misbruikbeelden van minderjarigen (ook wel kinderpornografie genoemd) kan je melden via Stopchildporno.be.
- Child Focus: hulp voor families van vermiste en seksueel uitgebuite kinderen, en informatie over veilig internetgebruik voor kinderen en jongeren.
- Sites over veilig internet: MediaNest.be, Veiligonline.be, Ikbeslis.be
- Lesmateriaal om kinderen en jongeren voor te lichten
- Organisaties die aan ouders vorming geven over seksuele opvoeding