Welke soorten relaties zijn er?

Monogamie: enkel met elkaar  

Jij en je liefdespartner hebben een liefdesrelatie met elkaar. Dat kan met of zonder seks zijn.  
Jullie zijn trouw aan elkaar. Je hebt een gesloten of monogame relatie.   

Open relatie: met andere mensen  

Heb je een liefdesrelatie met meerdere personen? Heb je ook seks met andere mensen? Dan heb je een open relatie. Er zijn veel soorten open relaties.  We leggen enkele soorten verder uit. 

Wat is seks? 

Met ‘seks hebben’ bedoelen we alle vormen van seksualiteit. Dus het gaat van knuffelen en kussen tot seks waarbij jullie verder gaan. Er bestaan heel wat manieren om seks te hebben.

Wat is een liefdesrelatie? 

Met ‘liefdesrelatie’ bedoelen we 

• jullie houden van elkaar en 
• jullie voelen je goed bij elkaar en 
• jullie hebben respect en begrip voor elkaar en tonen dat ook. 

Dat kan door samen leuke zaken te doen en aandacht aan elkaar te besteden. Ook ga je de ander helpen, er voor elkaar zijn ook als het niet goed gaat enzovoort. Soms heb je binnen een liefdesrelatie seks met elkaar, soms niet of niet meer. 

Wanneer heb je een liefdesrelatie?   

Als jullie van elkaar houden. Hoe merk je dat? Enkele voorbeelden daarvan zijn:  

• Jullie voelen je goed bij elkaar  
• Jullie doen graag leuke dingen samen.   
• Er is respect en begrip voor elkaar en jullie tonen dat ook.   
• Jullie hebben aandacht voor elkaar.  
• Voelt de ander zich niet goed of is er een probleem? Dan probeer je te helpen.   
   

Is het normaal dat ik geen relatie heb? 

Het is oké om geen liefdesrelatie te hebben en het is oké om een liefdesrelatie te hebben. Sommige mensen kiezen ervoor om geen liefdesrelatie te hebben. Anderen hebben er niet speciaal voor gekozen. Naast een liefdesrelatie zijn er ook andere relaties: de relatie met jezelf, met je vrienden, je ouders, je kinderen enzovoort. 
Enkele voorbeelden van redenen om geen liefdesrelatie te hebben: 

• Misschien voel je je niet klaar voor een relatie. 
• Misschien mag je niet vanwege je godsdienst. 
• Misschien had je een relatie maar ging het mis. 
• Misschien wil je jezelf eerst ontwikkelen. 
• Misschien vind je geen geschikte partner. 
• Misschien wil je liever nog wat wachten. 
• Misschien denk je dat je door je geloof de juiste wel zal vinden. 
• Je bent aromantisch of aseksueel. 

Iemand zonder liefdespartner noemen we soms ‘single’. Je kan ook, zonder een liefdesrelatie, seks hebben met andere mensen, als jij en de andere(n) dat willen. Je kan ook voor seks betalen. 
Je kan ook geen seks met een andere persoon hebben of willen.  

Wat is een open relatie? 

In een open relatie heb je seks en een liefdesrelatie met een vaste partner, maar kunnen jullie ook seks of een liefdesrelatie hebben met anderen. Jullie maken daarover afspraken en iedereen gaat ermee akkoord. 

Het is geen ‘open relatie’ als de ene partner denkt dat jullie een gesloten relatie hebben en de andere partner denkt dat het om een open relatie gaat en seks of een liefdesrelatie heeft met anderen. 

We noemen dit soort open relaties ‘consensuele non monogame relaties’. ‘Consensueel’ wil zeggen dat de partners zich daar goed bij voelen. De partners weten het van elkaar en hebben dit ook aan elkaar duidelijk gemaakt. ‘Non monogaam’ wil zeggen niet monogaam, dus niet enkel met elkaar seks hebben.  
Is er geen toestemming of weet de ander of de anderen er niet van, dan noemen we dit ontrouw. 

Er bestaan verschillende soorten open relaties.  

Polyamorie  

Bij polyamorie heb je meerdere liefdespartners. Met die partners kan je seks hebben, of een liefdesrelatie of de twee samen. Jullie maken daarover afspraken met iedereen en dat iedereen gaat ermee akkoord.  

Polyamorie is niet polygamie 

Bij polygamie ben je getrouwd met meerdere personen. In België is dit verboden. Je kan maar met één persoon tegelijk getrouwd zijn. Als je volgens je godsdienst getrouwd bent met meerdere personen, dan wordt dit in België niet erkend.  

Swingers  

Swingers zijn koppels die ook seks hebben met andere koppels. Dat gebeurt dan thuis of in een club. We noemen dat dan een ‘parenclub’ of een ‘seksclub’. Jullie kunnen beiden seks hebben met anderen of één van jullie kan dat doen. Jullie maken er dan afspraken over en jullie gaan er mee akkoord.   
 

Moet je trouwen als je een relatie hebt? 

Als jullie een liefdesrelatie hebben en jullie willen dat ook vastleggen, dan kan je trouwen. Maar je kan ook beslissen om samen te wonen. Of jullie kunnen beiden apart blijven wonen en toch een liefdesrelatie hebben. 

Trouwen  

Als jullie trouwen, dan zijn jullie ‘gehuwd’. Men spreekt dus ook over ‘het huwelijk’.   

Trouwen is een soort van contract met elkaar afsluiten: jullie zijn een officieel koppel. Jullie krijgen dus rechten maar ook verplichtingen tegenover elkaar. Jullie moeten bijvoorbeeld samenwonen. 

Je kan ook maar met één persoon tegelijk getrouwd zijn. 

Bij de meeste godsdiensten is het zo dat jullie beiden trouw moeten zijn aan elkaar. Je mag dus geen seks hebben met anderen. Maar jullie kunnen daar samen andere afspraken over maken.   

Je kan trouwen voor de wet. Dan ga je naar het stadhuis van de stad of gemeente waar je woont. Daar zal een ambtenaar, iemand die voor de stad werkt, jullie huwelijk vastleggen voor de wet. Dat noemt met het ‘burgerlijk huwelijk’. In België kunnen mannen met vrouwen trouwen, maar ook mannen met mannen en vrouwen met vrouwen.  

Daarnaast kan je ook trouwen in een kerk, moskee of synagoge met een plechtigheid. Een religieus huwelijk geeft niet dezelfde rechten en verplichtingen als een burgerlijk huwelijk.  

Samenwonen  

Jullie kunnen ook beslissen om niet te trouwen, maar wel officieel samen te wonen.  Ook hier zal een ambtenaar, iemand die voor de stad werkt, jullie samenwonen vastleggen voor de wet. Men noemt dit ‘wettelijk samenwonend’. 

Jullie hebben dan dezelfde rechten en verplichtingen als een getrouwd koppel.   

Niet samenwonen  

Jullie kunnen ook beslissen om een liefdesrelatie te hebben en elk apart te blijven wonen. We noemen dit Living Apart Together of een LAT-relatie. 

Je kan daarvoor kiezen als dat makkelijker uitkomt of als je liever in je eentje woont. 

Misschien wonen jullie ook ver van elkaar, misschien zelfs in andere landen. Belangrijk is dat jullie beiden akkoord gaan en daarmee tevreden zijn. 

Jullie hebben niet dezelfde rechten en verplichtingen als een getrouwd of een wettelijk samenwonend koppel.  
 

Redenen om te trouwen

Je kan om verschillende redenen trouwen. Enkele redenen zijn: 

• Liefde: jullie hebben een liefdesrelatie met elkaar en willen dat ook vastleggen  
• Erkenning: jullie willen tonen aan anderen dat jullie bij elkaar horen.  
• Traditie: trouwen is een traditie in jullie cultuur of gemeenschap   
• Godsdienst: jullie kunnen enkel een liefdesrelatie hebben volgens jullie godsdienst als jullie getrouwd zijn. 
• Zekerheid: jullie voelen rust en zekerheid door te trouwen. Jullie tonen dat jullie serieus zijn over jullie relatie.    
• Financieel: je kan allerlei financiële zaken regelen door te trouwen. Door te  trouwen gelden bepaalde regels voor de erfenis, voor pensioen of alimentatiegeld.    
• Vlucht: je kan trouwen om te vluchten van je omgeving of armoede.  
• Sociale druk: familie, vrienden of de maatschappij vinden dat als jullie samen zijn, jullie ook moeten trouwen.  
• Seks: je cultuur of godsdienst schrijft voor dat alleen getrouwde mensen seks met elkaar mogen hebben.  
• Kinderen: jullie willen samen een gezin vormen en kinderen hebben. Jullie cultuur of godsdienst schrijft voor dat enkel getrouwde mensen kinderen mogen hebben. 

Redenen om niet te trouwen

Enkele redenen zijn 

• Vrijheid: Sommigen trouwen liever niet. Ze voelen zich niet langer vrij als ze getrouwd zijn. Het is ook niet gemakkelijk om uit elkaar te gaan als jullie getrouwd zijn. Scheiden kost bijvoorbeeld veel geld.   
• Spanning: Jullie zullen altijd samen zijn als jullie trouwen. Sommigen hebben dat liever niet. Zij vinden het niet langer spannend als ze getrouwd zijn. Voor sommigen is dat saai. Sommigen voelen sleur.  
• Slechte ervaringen: Jullie hebben ouders of vrienden die gescheiden zijn. Jullie willen dit zelf niet meemaken.   
• Het kan anders: Jullie hoeven niet langer te trouwen om bepaalde zaken te regelen of kinderen te krijgen. Dat kan eventueel ook door wettelijk samen te wonen of overeenkomsten met elkaar te sluiten.  
• Het is niet nodig: Sommigen vinden: je kan je liefde ook op andere manieren tonen. Je hoeft daarvoor niet te trouwen.  
• Het kan niet: Jullie kunnen niet met elkaar trouwen door jullie godsdienst, jullie families, jullie afkomst, jullie cultuur, het leeftijdsverschil…. 

Zelf je partner kiezen

Er zijn mensen die zelf hun partner kiezen. Er zijn ook mensen die hulp krijgen van anderen. 

Soms stellen je ouders, familieleden of een matchmaker één of meerdere kandidaten voor. Je kan dan een partner kiezen waarvan je denkt dat die bij jou zal passen. We noemen dat een ‘geregeld of gearrangeerd huwelijk’. Het kan zijn dat er geleidelijk aan gevoelens van liefde tussen jullie groeien.  

Het kan zijn dat je geen keuze hebt. In dat geval spreken we over een ‘gedwongen huwelijk’.  

Sommigen kiezen een huwelijkspartner op basis van verliefdheid of liefde. 

Sommigen kiezen een partner om meer praktische of financiële redenen. In dat geval spreken we over een ‘verstandshuwelijk’. Dat kan bijvoorbeeld zijn:  

• Om zorg te dragen voor kinderen. 
• Omdat jullie beiden geen liefdespartner vinden maar toch liever getrouwd zijn. 
• Omdat men samen een bedrijf heeft en een huwelijk voordelen geeft;  
• Omdat het volgens je cultuur of godsdienst belangrijk is om getrouwd te zijn. 
• Om een job te krijgen.  
• Omdat je door te trouwen kan genieten van de macht, roem of status van je partner.    
• Omwille van een huis of een erfenis.     

Soms is een huwelijk een beetje een combinatie van de twee: je ziet elkaar graag maar er zijn ook voordelen aan. 

Veelgestelde vragen