Welke soorten relaties zijn er?

Monogamie: enkel met elkaar 

Jij en je partner delen seks en liefde met elkaar, niet met anderen. Jullie zijn trouw aan elkaar. Je hebt een gesloten of monogame relatie.  

Open relatie: ook met andere mensen 

Heb je ook seks met andere mensen? Heb je een liefdesrelatie met meerdere personen? Dan heb je een open relatie. Er zijn veel soorten open relaties.  We leggen ze hierna verder uit. 

Wat is seks?

Met ‘seks hebben’ bedoelen we alle vormen van seksualiteit. Dus het gaat van knuffelen en kussen tot seks waarbij jullie verder gaan. Dat is dan bijvoorbeeld elkaar strelen of elkaar bevredigen met de hand (masturberen, aftrekken, vingeren) enzovoort. 

Wat is een liefdesrelatie?

Met ‘liefdesrelatie’ bedoelen we dat

• jullie van elkaar houden
• jullie je goed voelen bij elkaar
• respect en begrip hebben voor elkaar en dat ook tonen.

Dat kan door samen leuke zaken te doen en aandacht aan elkaar te besteden. Ook ga je de ander helpen, er voor elkaar zijn ook als het niet goed gaat enzovoort.

Wanneer heb je een liefdesrelatie?  

Als jullie van elkaar houden. Hoe merk je dat?  

• Jullie voelen je goed bij elkaar 
• Jullie doen graag leuke dingen samen.  
• Er is respect en begrip voor elkaar en jullie tonen dat ook.  
• Jullie hebben aandacht voor elkaar. 
• Voelt de ander zich niet goed of is er een probleem? Dan probeer je te helpen.  

Is het normaal dat ik geen relatie heb? 

Het is normaal dat je geen relatie hebt.

• Misschien voel je je niet klaar voor een relatie.
• Misschien had je een relatie maar ging het mis.
• Misschien vind je geen geschikte partner.

Iemand zonder partner noemen we soms ‘single’ of ‘alleenstaand’. Maar je kan ook, zonder een relatie, seks hebben met andere mensen, als jij en de andere(n) dat willen of je kan ervoor betalen.
Je kan ook geen seks hebben of willen. 

Wat is een open relatie? 

In open relaties heb je niet enkel seks of een liefdesrelatie met je partner. Er bestaan verschillende soorten open relaties. 

De ‘klassieke’ open relatie 

In zo’n relatie heb je seks en een liefdesrelatie met elkaar, maar kunnen jullie ook seks hebben met anderen. Belangrijk is dat je daarover afspraken maakt en dat iedereen ermee akkoord gaat.

Als de ene partner denkt dat jullie een gesloten relatie hebben en de ander denkt dat het om een open relatie gaat en heeft seks met anderen, is het geen ‘open relatie’. 

We noemen dit soort open relaties ‘consensuele non monogame relaties’. ‘Consensueel’ wil zeggen dat de partners zich daar goed bij voelen, het weten van elkaar en het ook aan elkaar duidelijk hebben gemaakt. ‘Non monogaam’ wil zeggen niet monogaam, dus niet enkel met elkaar seks hebben. 

Polyamorie 

Bij polyamorie heb je meerdere partners. Met die partners kan je seks hebben, of een liefdesrelatie of de twee samen. Ook hier is het belangrijk is dat je daarover afspraken maakt met iedereen en dat iedereen ermee akkoord gaat. 

Swingers 

Swingers zijn koppels die ook seks hebben met andere koppels. Dat gebeurt dan thuis of in een club. We noemen dat dan een ‘parenclub’ of een ‘seksclub’. Jullie kunnen beiden seks hebben met anderen of één van jullie kan dat doen. Belangrijk is dat jullie beiden daarover afspraken maken en dat jullie beiden ermee akkoord gaan.  

Moet je trouwen als je een relatie hebt? 

Als jullie een relatie hebben en jullie willen dat ook vastleggen, dan kan je trouwen.

Maar je kan ook beslissen om samen te wonen.

Of jullie kunnen beiden apart blijven wonen en toch een relatie hebben.

Trouwen 

Als jullie trouwen, dan zijn jullie ‘gehuwd’. Men spreekt dus ook over ‘het huwelijk’.  

Trouwen is een soort van contract met elkaar afsluiten: jullie zijn een officieel koppel. Jullie krijgen dus rechten maar ook verplichtingen tegenover elkaar. Jullie moeten bijvoorbeeld samenwonen.

Je kan ook maar met één persoon tegelijk getrouwd zijn.

Bij de meeste godsdiensten is het zo dat jullie beiden trouw moeten zijn aan elkaar. Je mag dus geen seks hebben met anderen. Maar jullie kunnen daar samen andere afspraken over maken.  

Je kan trouwen voor de wet. Dan ga je naar het stadhuis van de stad of gemeente waar je woont. Daar zal een ambtenaar, iemand die voor de stad werkt, jullie huwelijk vastleggen voor de wet. Dat noemt met het ‘burgerlijk huwelijk’. In België kunnen mannen met vrouwen trouwen, maar ook mannen met mannen en vrouwen met vrouwen. 

Daarnaast kan je ook trouwen in een kerk, moskee of synagoge met een plechtigheid. Een religieus huwelijk geeft niet dezelfde rechten en verplichtingen als een burgerlijk huwelijk. 

Samenwonen 

Jullie kunnen ook beslissen om niet te trouwen, maar wel officieel samen te wonen.  Ook hier zal een ambtenaar, iemand die voor de stad werkt, jullie samenwonen vastleggen voor de wet. Men noemt dit ‘wettelijk samenwonend’.

Jullie hebben dan dezelfde rechten en verplichtingen als een getrouwd koppel.  

Niet samenwonen 

Jullie kunnen ook beslissen om een relatie te hebben en elk apart te blijven wonen. We noemen dit Living Apart Together of een LAT-relatie.

Je kan daarvoor kiezen als dat makkelijker uitkomt of als je liever in je eentje woont.

Misschien wonen jullie ook ver van elkaar, misschien zelfs in andere landen. Belangrijk is dat jullie beiden akkoord gaan en daarmee tevreden zijn.

Jullie hebben niet dezelfde rechten en verplichtingen als een getrouwd of een wettelijk samenwonend koppel. 

Redenen om te trouwen

Je kan om verschillende redenen trouwen: 

• Liefde: jullie hebben een liefdesrelatie met elkaar en willen dat ook vastleggen 
• Erkenning: jullie willen tonen aan anderen dat jullie bij elkaar horen. 
• Traditie: trouwen is een traditie in jullie cultuur of gemeenschap  
• Zekerheid: jullie voelen rust en zekerheid door te trouwen. Jullie tonen dat jullie serieus zijn over jullie relatie.   
• Financieel: je kan allerlei financiële zaken regelen door te trouwen. Door te te trouwen gelden bepaalde regels voor de erfenis, voor pensioen of alimentatiegeld.   
• Vlucht: je kan trouwen om te vluchten van je omgeving of armoede. 
• Sociale druk: familie, vrienden of de maatschappij vinden dat als jullie samen zijn, jullie ook moeten trouwen. 
• Seks: jullie cultuur of godsdienst schrijft voor dat alleen getrouwde mensen seks met elkaar mogen hebben. 
• Kinderen: jullie willen samen een gezin vormen en kinderen hebben. Jullie cultuur of godsdienst schrijft voor dat enkel getrouwde mensen kinderen mogen hebben. 

Waarom zou je niet trouwen?

• Vrijheid: Sommigen trouwen liever niet. Ze voelen zich niet langer vrij als ze getrouwd zijn. Het is ook niet gemakkelijk om uit elkaar te gaan als jullie getrouwd zijn. Scheiden kost bijvoorbeeld veel geld.  
• Spanning: Jullie zullen altijd samen zijn als jullie trouwen. Sommigen hebben dat liever niet. Zij vinden het niet langer spannend als ze getrouwd zijn. Voor sommigen is dat saai. Sommigen voelen sleur. 
• Slechte ervaringen: Jullie hebben ouders of vrienden die gescheiden zijn. Jullie willen dit zelf niet meemaken.  
• Het kan anders: Jullie hoeven niet langer te trouwen om bepaalde zaken te regelen of kinderen te krijgen. Dat kan eventueel ook door wettelijk samen te wonen of overeenkomsten met elkaar te sluiten. 
• Het is niet nodig: Sommigen vinden: je kan je liefde ook op andere manieren tonen. Je hoeft daarvoor niet te trouwen. 

Zelf je partner kiezen

Soms kan je zelf je partner om mee te trouwen kiezen.

Soms stellen je ouders, familieleden of een matchmaker één of meerdere kandidaten voor. Je kan dan een partner kiezen waarvan je denkt dat die bij jou zal passen. We noemen dat een ‘gearrangeerd huwelijk’. Het kan zijn dat er geleidelijk aan gevoelens van liefde tussen jullie groeien. 

Soms heb je geen keuze. In dat geval spreken we over een ‘gedwongen huwelijk’. 

Sommigen kiezen een huwelijkspartner op basis van verliefdheid of liefde.

Sommigen kiezen een partner om meer praktische of financiële redenen. In dat geval spreken we over een ‘verstandshuwelijk’. Dat kan bijvoorbeeld zijn: 

• Om zorg te dragen voor kinderen;  
• Omdat men samen een bedrijf heeft en een huwelijk voordelen geeft; 
• Om een job te krijgen; 
• Omdat je door te trouwen kan genieten van de macht, roem of status van je partner;    
• Omwille van een huis of een erfenis die je kan krijgen.    

Soms is een huwelijk een beetje een combinatie van de twee: je ziet elkaar graag maar er zijn ook voordelen aan. 

Veelgestelde vragen